De Info Deler: Wat is universeel soefisme?

Wat is de Soefi Beweging? In het bijzonder over de achtergrond, de drie doelstellingen van eenheid en evenwicht, de tien soefi-gedachten, de betekenis van het soefi-symbool, de activiteiten van de Soefi Beweging en over het werk van Hazrat Inayat Khan. Dit deel is een vervolg op het artikel 'Wat is universeel soefisme? - Deel1'.

De Soefi Beweging - Hazrat Inayat Khan

Om de soefi-boodschap een ‘lichaam’ te geven is de Soefi Beweging opgericht. Hazrat Inayat Khan zegt hierover: Elk evenement heeft zijn tijd. Het soefisme is intellectueel ontstaan in Arabië, devotioneel ontwikkeld in Perzië en spiritueel voltooid in India. Door de directe en indirecte invloed van het Oosten is de grond in het Westen voorbereid voor het zaad van de soefi-boodschap. Het is door de Allerhoogste Wil dat het Oosten en Westen nu verenigd worden in de band van liefde en wijsheid. Een band die noch door politiek noch door handel teweeg kan worden gebracht, maar alleen door de roep van God, de Heer van zowel het Oosten als het Westen.

De drie doelstellingen van de Soefi Beweging – eenheid en evenwicht

Belangrijke aspecten uit de soefi-boodschap zijn eenheid en evenwicht¹: de diepere eenheid van alle grote godsdiensten, een brug tussen filosofie of wetenschap én mystiek en tussen mystiek én godsdienst, de verbondenheid van de ziel met het Goddelijke leven, het streven naar evenwicht tussen het innerlijk leven en de uiterlijke verplichtingen en activiteiten, het evenwicht tussen hoofd en hart, wijsheid en kracht, activiteit en rust, de synthese tussen de denkwerelden van het Oosten en het Westen.

Deze aspecten zijn door Hazrat Inayat Khan in de voor de Soefi Beweging geformuleerde drie doelstellingen samengevat:

Het verwezenlijken en verspreiden van de kennis van eenheid, de godsdienst van liefde en wijsheid, zodat de vooroordelen van geloofsrichtingen en overtuigingen vanzelf zullen wegvallen, het menselijk hart vervuld is van liefde en alle haat die door onderscheid en verschillen wordt veroorzaakt, kan worden uitgeroeid;
Het ontdekken van het licht en de kracht die in de mens verborgen zijn, het ontdekken van het geheim van iedere godsdienst, van de kracht van de mystiek en de kern van de wijsbegeerte, zonder in te grijpen in bestaande gewoonten en geloofsovertuigingen;
Mee te helpen om de twee tegengestelde polen van de wereld - het Oosten en het Westen - dichter tot elkaar te brengen door uitwisseling van gedachten en idealen, opdat de universele broeder- en zusterschap vanzelf kan ontstaan en de mens zijn medemens kan ontmoeten, voorbij de enge grenzen van natie en ras.

De tien soefi-gedachten van de Soefi Beweging

De doelstellingen van de Soefi Beweging zijn nader uitgewerkt in tien soefi-gedachten, die op een eenvoudige manier de denkbeelden of beginselen van het universeel soefisme van Hazrat Inayat Khan verwoorden:

Er is één God, dé eeuwige, het enige Wezen; niets anders bestaat dan God;
Er is één Meester, dé leidende geest van alle zielen, die voortdurend alle volgelingen naar het licht voert;
Er is één heilig boek, hét heilige boek van de natuur, dat waarlijk alle lezers kan verlichten;
Er is één religie, dé onafgebroken voortgang in de richting van het ideaal dat het levensdoel van iedere ziel vervult;
Er is één wet, dé wet van wederkerigheid, die kan worden nageleefd door een onzelfzuchtig geweten tezamen met een ontwaakt rechtvaardigheidsgevoel;
Er is één broederschap, dé menselijke broeder- en zusterschap die de kinderen van de aarde zonder onderscheid verenigt in het ouderschap van God;
Er is één moreel uitgangspunt, dé liefde die voortkomt uit zelfverloochening en opbloeit in goede daden;
Er is één object van verheerlijking, dé schoonheid die het hart van de vereerder door alles heen opheft van het geziene naar het ongeziene;
Er is één waarheid, dé ware kennis van ons innerlijke en uiterlijke wezen, die de essentie is van alle wijsheid;
Er is één pad, dé uitwissing van het onware in het ware ego, die de mens leidt naar onsterfelijkheid, waarin alle volmaaktheid te vinden is.

Het soefi-symbool van de Soefi Beweging

Het symbool van de Soefi Beweging is een hart met vleugels dat symbool staat voor haar ideaal. Het hart is als een goddelijke tempel. De twee vleugels verbeelden het opstijgen van het hart dat antwoord geeft op de Geest van Leiding. In het hart staat een ster boven een wassende maan. De wassende maan stelt de ontvankelijkheid van het hart voor en de vijfpuntige ster het goddelijk licht dat in het hart wordt weerspiegeld als liefde en het verlangende hart naar zijn goddelijke bestemming leidt.

Activiteiten van de Soefi Beweging

De Soefi Beweging kent vijf hoofdactiviteiten: de Universele Eredienst, de Broeder- en Zusterschap, de Spirituele Genezingsdienst, de Symboliek en de Innerlijke School.

Universele Eredienst

In de Universele Eredienst staan op het altaar voor elk van de 6 grote religies én voor het licht van de waarheid een kaars. Daarboven hangt een kaars die het goddelijk Licht symboliseert. Met het ene Licht dat ons hart moet treffen, worden de overige kaarsen aangestoken. Ook wordt gelezen uit de heilige geschriften van de verschillende wereldgodsdiensten waarbij de Alwetende God eerbied, hulde en dankbaarheid wordt gebracht voor het Licht van de goddelijke Wijsheid (voor het hindoe geschrift), van het goddelijke Mededogen (voor het boeddhistisch geschrift), van de goddelijke Zuiverheid (voor het zoroastrisch geschrift), van de goddelijke Wet (voor het joods geschrift), van de goddelijke Zelfopoffering (voor het christelijk geschrift), van de goddelijke Eenheid (voor het geschrift van de islam) en de goddelijke Waarheid (voor het soefi geschrift).

Broeder- en Zusterschap

Broeder- en Zusterschap hangt samen met het in - zojuist genoemde - zesde en zevende soefi-denkbeeld:

“Er is één broederschap, de menselijke broeder- en zusterschap die de kinderen van de aarde zonder onderscheid verenigt in het ouderschap van God” en “Er is één moreel uitgangspunt, de liefde die voortkomt uit zelfverloochening en opbloeit in goede daden.”

In kleine kringen probeert men deze denkbeelden tot een levende werkelijkheid te maken.

Spirituele Genezingsdienst

In de Spirituele Genezingsdienst proberen de deelnemers zich ‘leeg’ te maken, het ego los te laten om het hart te openen voor de goddelijke Liefde en het goddelijke Licht en zich af te stemmen op de goddelijke Genezer en de goddelijke Geneeskracht. Zij zijn als het ware een kanaal, een instrument om de goddelijke Geneeskracht te ontvangen en door te geven aan degene die genezing nodig heeft.

Zirat en Elementen Ritueel

De afdeling Symboliek bestaat uit twee activiteiten: de Zirat en het Elementen Ritueel.

Bij de Zirat wordt het werken aan jezelf vergeleken met het werken in de landbouw. De mens ontwikkelt zich door de verschillende stadia van ploegen, eggen, zaaien tot en met het oogsten heen. Het hart is als de grond, vruchtbaar of dor. Het gaat om het mystiek ontwaken en het cultiveren van het hart.

Het Elementen Ritueel is een mystieke beleving met aspecten van gebed, dans, klank, kleur, ritme en adem, allemaal met een symbolische betekenis. De deelnemers betonen eer aan de Schepper van de vijf elementen Aarde, Water, Vuur, Lucht en Ether. Zij proberen het Eeuwige Licht door hun element te laten stralen en de essentie van de verschillende elementen naar boven te laten komen. Ten laatste staan zij boven hun element, geven zich over en brengen hulde aan de Schepper. Het gaat om inzicht in de invloeden van de vijf Elementen en hoe daarmee om te gaan in het dagelijks leven. Om het vinden van de stilte in jezelf te midden van de werking van de elementen in je lichaam, gedachten en gevoel.

Innerlijke School

De Innerlijke School is voor degenen die overtuigd, aanhoudend en met geduld op zoek zijn naar de waarheid, voor degenen die wakker zijn om de stem van de waarheid te horen en volharden tijdens de gehele reis. De Innerlijk school is niet iets wat de mens volgt, het heeft geen speciale vorm en is geen dogma of een geloof. Het werk van de Innerlijke School is het afstemmen van de ziel om het individu te verhogen van het niveau waar hij staat en om de ziel te verheffen.

Werk van Hazrat Inayat Khan – van gezondheid tot mystiek

Van het werk van Hazrat Inayat Khan zijn vele boeken verschenen die filosofische, psychologische, morele, religieuze en mystieke onderwerpen uit het universeel soefisme belichten. Titels zijn o.a.: ‘Verruiming van het bewustzijn’, ‘Het doel van het leven’, ‘Geestelijke geneeskracht’, ‘De mystiek van het geluid’, ‘De ziel, vanwaar, waarheen?’, ‘De alchemie van het geluk’, ‘Gezondheid van lichaam en geest’, ‘Het voorrecht mens te zijn’, ‘In een oosterse rozentuin’ en ‘De eenheid van religieuze idealen’.

Op onder meer de website van de Soefi Beweging Nederland kunt u onder het kopje ‘publicaties’ verschillende teksten van Hazrat Inayat Khan downloaden.

¹ Witteveen, H.J., Universeel soefisme, De weg van liefde, harmonie en schoonheid, Panta Rhei, 2000;